Ledger Nano X, Ledger Nano S’ten sonra piyasaya sürülen, bluetooth özelliğine sahip, yüksek kapasiteli bir donanım kripto para cüzdanı.
Ledger Nano S ve Ledger Nano S Plus’tan daha gelişmiş bir donanım cüzdan olan Ledger Nano X, siber güvenlik ve kişisel gizlilik Konusunda 2019 CES yenilik ödülünü kazandı.
Bu incelemede ilk olarak Ledger Nano X’in bluetooth ve cüzdan kapasitesi gibi özelliklerini, Ledger Nano X fiyatını ve Ledger Nano X’in desteklediği coin’leri ele alacağız.
Ayrıca Ledger Nano X’i Ledger Nano S, Ledger Nano S Plus ve Trezor Model T ile karşılaştıracağız.
Ledger Nano X nedir?
Ledger Nano X, Ledger tarafından üretilen ve Ledger Nano S Plus’tan daha gelişmiş bir donanım kripto para cüzdanı.
Ledger Nano X, kullandığı sertifikalı güvenli çip sayesinde özel anahtarı dış tehlikelerden uzak şekilde tamamen izole ve çevrimdışı olarak saklıyor.
Soğuk cüzdan olarak çalışan Ledger Nano X‘te ayrıca bluetooth özelliği de bulunuyor. Bu şekilde Ledger Nano X’i telefonunuz ile de kullanabilirsiniz.
Ledger Nano X özellikleri
Bluetooth
Ledger Nano X bluetooth özelliğine sahip bir donanım cüzdan. Bluetooth özelliği sayesinde Ledger Nano X’i mobil cihazlarınızdaki Ledger Live uygulamasına bağlayabilirsiniz.
Ledger Live bağlantısı ile telefonunuzda coin ve token’leri yönetebilir, yeni coin’ler ekleyebilir ve gittiğiniz her yerde kripto para transferi yapabilirsiniz.
Bu şekilde Ledger Nano X ile bilgisayara gerek duymadan güvenli bir şekilde her yerde kripto paralarınızı kontrol etmek mümkün.
Ledger Nano X’in diğer donanım cüzdanlardan en önemli farkı bluetooth özelliği diyebiliriz.
Normalde donanım cüzdanları kullanmak için USB kablosu ve bilgisayar gerektiği için cüzdanları sadece evde kullanmak mümkün.
Ancak Ledger Nano X‘in bataryası ve bluetooth özelliği olduğu için nereye giderseniz gidin cüzdanı her yere götürüp bilgisayar olmadan kullanabilirsiniz.
Ayrıca Ledger satın alırken sepete Ledger OTG kit de ekleyebilirsiniz. Bu şekilde cüzdanı Android telefonunuza kablo ile de bağlayabilirsiniz.
iOS (Apple) telefon kullanıyorsanız OTG kit almanıza gerek yok çünkü iOS telefonlarda kablo ile bağlantı yapmanız mümkün değil.
Sadece bluetooth kullanarak cüzdanınızı iOS telefonunuza bağlayabilirsiniz.
Ledger Nano X bluetooth bağlantısı güvenli mi?
Bluetooth bağlantısı gizlilik ve güvenlik için uçtan uca şifreli.
Cüzdanınızın özel anahtarı, güvenli bir çip içinde izole şekilde korunduğu için özel anahtarlara erişmek hiçbir zaman mümkün değil.
Bu açıdan bluetooth bağlantısı özel anahtarın güvenliği açısından herhangi bir sorun teşkil etmiyor. Yine de transfer bilgilerinin gizliliği açısından bluetooth bağlantısı uçtan uca şifreli.
Ledger cüzdanlarda cüzdana fiziksel erişimi olan birinin bile teknik olarak özel anahtara erişmesi mümkün değil.
Bu açıdan Ledger cüzdanlar piyasadaki en güvenli kripto para cüzdanları.
Ledger Nano X cüzdan kapasitesi
Ledger Nano X, bluetooth özelliği ile mobil ve masaüstü cihazlardan cüzdanı kontrol etme imkanı vermesinin yanı sıra aynı anda 100 kadar farklı coin ve binlerce token depolayabiliyor.
Bu da Ledger Nano X’in Ledger Nano S‘ten 6 kat daha fazla cihaz kapasitesine sahip olduğu anlamına geliyor.
Ayrıca Ledger Nano X daha büyük bir ekrana ve gelişmiş bir arayüze sahip.
Ledger Nano S’te ise mevcut güncellemeler ile 18-20 civarında coin’i aynı anda tutmanın mümkün olduğu söyleniyor.
Ancak çoğu kullanıcıya göre cüzdana en fazla 5-6 kripto para kurulabiliyor. Daha fazla kripto para tutmak için kurduğunuz uygulamaların bazılarını silmek gerekiyor.
Ledger Nano S kullanıcıları, cüzdana kurulu mevcut coin’leri silerek yenilerini ekliyorlar. Silinen coin’lere uygulamayı tekrar kurarak erişmek mümkün.
Ancak bu biraz can sıkıcı bir işlem. Dolayısıyla birçok farklı coin tutmak istiyorsanız kapasite sorunları olan Ledger Nano S yerine Ledger Nano X almalısınız.
Ledger Nano S artık üretilmediği için Ledger Nano S’in yeni versiyonu olan Ledger Nano S Plus‘ı da tercih edebilirsiniz.
Ledger Nano X ve Ledger Nano S Plus arasında cüzdan kapasitesi açısından herhangi bir fark bulunmuyor.
Ancak Ledger Nano S Plus‘ta bluetooth özelliği bulunmuyor.
Dolayısıyla Ledger Nano S Plus’ı sadece kablo (Ledger OTG kit) ile Android telefonlara bağlayabilirsiniz.
Ledger Nano S Plus’ı iOS (Apple) telefonlara bağlayıp telefon ile kullanmanız ise mümkün değil.
Ledger Nano X bataryası
Ledger’ın eski donanım cüzdanı Ledger Nano S ve yeni versiyonu Nano S Plus, bataryaya sahip değil dolayısıyla çalıştırmak için bilgisayara veya telefona bağlamak gerekiyor.
Ledger Nano X ise 100 mAh bataryaya sahip.
Batarya cüzdan kullanımda iken birkaç saat, kullanımda değil iken birkaç ay gidiyor. Ledger Nano X’i USB bağlantısı ile kolayca şarj edebilirsiniz.
Cüzdanı devamlı açık tutmayacağınızı düşünürsek herhangi bir yere gittiğinizde Ledger Nano X’in bataryası sizi uzun süre götürecektir.
Bu sürede bluetooth bağlantısı sayesinde telefonunuzdaki Ledger Live uygulamasından cüzdanınızla işlem yapabilirsiniz.
Ledger OTG kit alırsanız ayrıca cüzdanınızı bilgisayara bağladığınız şekilde Android telefona da kablo ile bağlayabilirsiniz.
Ledger Nano X desteklediği coin’ler
Ledger Nano X ile piyasadaki birçok coin ve token’i donanım cüzdanınızda saklayabilirsiniz. Ledger Nano X‘in başlıca desteklediği kripto paralar şu şekilde:
- Bitcoin (BTC)
- Ethereum (ETH)
- Ripple (XRP)
- Polkadot (DOT)
- USD Tether (ERC20) (USDT)
- Tether USD (TRC20) (USDT)
- Bitcoin Cash (BCH)
- EOS (EOS)
- Binance Coin (BNB)
- Chiliz (CHZ)
- Cardano (ADA)
Ledger Nano X, toplamda 1000’in üzerinde kripto parayı destekliyor. Piyasadaki büyük kripto paraların hepsinin desteklendiğini düşünürsek coin desteği açısından Ledger Nano X en iyi cüzdanlardan biri.
Ledger’ın desteklediği 1000’in üzerinde kripto paranın hepsi Ledger Live uygulamasında bulunmuyor.
Bu açıdan EOS ve Cardano gibi bazı coin’leri Ledger ile kullanırken üçüncü parti cüzdanlara ihtiyaç duyacaksınız.
Ledger Live uygulaması tarafından desteklenen ve desteklenmeyen coin’leri aşağıdaki sayfada ”supported wallets” kısmında bulabilirsiniz.
Ledger Nano X’in desteklediği bütün kripto paralar ve diğer bilgiler için aşağıdaki sayfaya göz atabilirsiniz:
Ledger Nano X’in desteklediği kripto paralar
Herhangi bir coin henüz Ledger Live tarafından desteklenmiyorsa Ledger cüzdanınızı coin’in kendi cüzdanına bağlayarak işlem yapabilirsiniz.
Ledger Nano X fiyat
Ledger Nano X’in güncel fiyatı 4499 TL. Fiyata vergi dahil değil, kargo ise ücretsiz.
Aşağıdaki görselde görebileceğiniz üzere Euro kurundaki değişimler ile ürün fiyatında zaman içinde artış oldu.
Ledger’ın resmi sitesinden cüzdanı inceleyebilir ve ”add to cart” butonuna tıklayarak Ledger Nano X siparişi verebilirsiniz:
Ledger Nano X ile merkezi olmayan uygulamaları kullanma
Piyasadaki bazı merkezi olmayan uygulamalar özel anahtarlar veya keystore dosyası ile kullanılıyor.
Bu da özel anahtarı internet üzerinden veya bilgisayardan gelecek tehditlere karşı savunmasız bırakıyor.
Ledger Nano X cüzdanınızı, doğrudan merkezi olmayan borsalara bağlayarak güvenli bir şekilde kripto para alım satım işlemleri yapabilirsiniz.
Özel anahtar, cihazda bulunan güvenli çip içinde izole şekilde korunduğu için kripto paralarınızı kaybetme riski ortadan kalkacaktır.
Ayrıca blockchain tabanlı oyunlar, Ethereum tabanlı merkezi olmayan borsalar ve DeFi uygulamaları gibi merkezi olmayan platformların çoğu Ledger donanım cüzdanlarını destekliyor.
Her şeyden önemlisi Ledger cüzdanınızı MetaMask‘e bağlayarak kripto paralarınız ve özel anahtarınız donanım cüzdanınızda güvende iken MetaMask ile merkezi olmayan borsalarda işlemler yapabilir ve her türlü transferi güvenli şekilde yapabilirsiniz.
Ledger Nano X cüzdanınızı MetaMask’e bağlayarak Uniswap, SushiSwap ve 1inch gibi en çok kullanılan merkezi olmayan borsalarda güvenle alım satım yapabilirsiniz.
Özel anahtarın güvenliği açısından bu tür uygulamaları bir donanım cüzdan ile kullanmak en iyi yöntem.
Merkezi olmayan uygulamalar ilginizi çekiyorsa elinizde Ledger Nano X gibi bir cüzdan olması güvenlik açısından çok iyi olacaktır.
Ledger Nano X MetaMask’e nasıl bağlanır?
Ledger Nano X cüzdanınızı MetaMask cüzdanınıza bağlayarak tüm merkezi olmayan uygulamalarda çok daha güvenli şekilde işlem yapabilirsiniz.
Ledger cüzdanınızı MetaMask ile kullanırken cüzdanın bilgisayara bağlı olması gerekecek.
Aşağıdaki adımları takip ederek Ledger Nano X’i MetaMask’e bağlayabilirsiniz:
- Ledger cüzdanınızda Ethereum’a ve daha sonra ayarlar kısmına tıklayın. Burada ”blind signing” yazan yere gelin ve iki butona aynı anda tıklayarak ”enabled” olarak değiştirin.
- Tarayıcınızdan MetaMask cüzdanınıza giriş yapın. Sağ üstteki yuvarlak butona tıklayıp ”connect hardware wallet” yazan yere tıklayın.
- İlk önce Ledger cüzdanınızı bilgisayara bağlayın ve daha sonra MetaMask’te ”connect hardware wallet” kısmında Ledger’i seçip bağlanmak için ”connect” butonuna tıklayın.
- HD Path kısmında Ledger Live’ı, adres kısmında ise Ledger adresinizi seçip ”unlock” butonuna tıklayın.
Bu adımları tamamladığınızda Ledger cüzdanınız MetaMask’e bağlanmış olacaktır. Bu şekilde merkezi olmayan borsaları ve diğer uygulamaları kullanabilirsiniz.
Ayrıca ERC721 NFT varlıklarınızı da MetaMask’te veya Ledger Live üzerinde yönetebilirsiniz.
Ledger Nano X kutu açılımı
Ledger Nano X ele sığabilecek boyutta küçük bir kutu içerisinde geliyor. Kutu içerisinde aşağıdakiler bulunuyor:
- 1 adet Ledger Nano X
- 1 adet USB-C kablosu
- Cihaz için anahtarlık
- 24 kelimelik kurtarma anahtarını yazabileceğiniz 3 adet kağıt
- Kullanım kılavuzu ve Ledger sticker’ları
Ledger Nano X, bataryası ve bluetooth özelliği ile bilgisayara gerek duymadan gittiğiniz her yerde telefonunuzdaki Ledger Live uygulaması ile kullanabileceğiniz bir cüzdan.
Sepete OTG kit de eklerseniz cüzdanı Android telefonunuza bağlayabileceğiniz kabloya da sahip olabilirsiniz.
Ledger Nano X nereden alınır?
Ledger Nano X’i doğrudan Ledger’in resmi sitesinden alabilirsiniz. Ledger Nano X’in güncel fiyatı 4499 TL, kargo ücreti ise bulunmuyor.
Ledger Nano X nasıl kurulur? Ledger Nano X kurulum – Ledger Live kurulumu
Ledger Nano X cüzdanınızı kurmak için ilk önce cihazınızı USB kablosu ile bilgisayarınıza bağlayın ve daha sonra ledger.com/start adresine gidin.
”Download Ledger Live app” butonuna tıklayarak kurulum ve kripto paralarınızı yönetmek için kullanacağınız Ledger Live uygulamasını bilgisayarınıza indirin.
Ledger Live uygulamasını açın ve ”set up as new device” butonuna tıklayın.
Cihaz seçimi kısmında Ledger Nano X’i seçin ve bir sonraki adıma geçin.
Cüzdanınızda sol veya sağdaki butona tıklayarak ”set up as new device” yazan yere gelin. İki butona aynı anda basarak kurulumu başlatın.
Karşınıza ”choose PIN code of 4 to 8 digits” yazısı çıkacak. İlk aşamada PIN kodu seçmeniz gerekiyor.
İki butona aynı anda basarak devam edin. 4-8 haneli PIN kodu seçerken sol veya sağ tuşa basarak rakama seçip, iki tuşa aynı anda basarak da diğer haneye geçebilirsiniz.
PIN kodunuzu seçtikten sonra 24 kelimeden oluşan kurtarma anahtarınızı bir kağıda yazmanız gerekiyor.
PIN kodu işlemini tamamladıktan sonra cüzdan ekranına ”write down your recovery phrase” yazısı gelecek, iki tuşa aynı anda basın ve sağ tuşa basarak sırasıyla 24 kelimeyi bir kağıda kaydedin.
Daha sonra 24 kelimeyi sırasıyla onaylamanız gerekecek. Bu aşama biraz yorucu olabilir. Kelimeleri seçmek için sol veya sağ tuşu kullanabilirsiniz, onaylamak ve diğer haneye geçmek için ise iki tuşa birden basmanız gerekiyor.
Bu aşamayı tamamladığınızda karşınıza ”Your device is ready” yazısı çıkacak.
Ledger Live uygulamasında 4. aşamada PIN ve recovery phrase seçeneklerini ”Yes” olarak işaretleyin. 3. kısma tıklayarak cihazınızın orijinal / hilesiz olduğunu doğrulatın.
5. aşamada Ledger Live uygulamasındaki transfer ve halka açık adresler gibi bilgilerinizi korumak için uygulamaya bir şifre koyabilirsiniz.
Son aşamada uygulama ile ilgili hata raporlarının Ledger’a gönderilip gönderilmeyeceğini seçin ve devam edin.
Ledger Nano X cüzdanınız kullanıma hazır. Aygıt yazılımı güncel değilse ”firmware” kısmından güncelleme işlemini yapabilirsiniz.
Güncelleme ve diğer bütün işlemlere cüzdan üzerindeki butonlar ile onay vermeniz gerekiyor. Bu da güvenlik açısından önemli bir uygulama.
Ledger Live uygulamasında ”install” butonlarına tıklayarak cüzdanınıza Bitcoin, Ethereum ve diğer birçok coin’i kurup adreslerinizi oluşturabilirsiniz.
Ledger Live tarafından henüz desteklenmeyen coin’ler için ise harici cüzdanları kullanmanız gerekecek.
Ledger Live hangi coin’leri destekliyor?
Ledger Nano X’in desteklediği 1000’in üzerinde kripto para arasında birçok coin’i doğrudan Ledger Live uygulamasında kullanabilirsiniz.
Ledger Live tarafından desteklenen başlıca kripto paralar aşağıdaki şekilde:
- Bitcoin (BTC)
- Ethereum (ETH)
- Ripple (XRP)
- USD Tether (ERC20) (USDT)
- Polkadot (DOT)
- Bitcoin Cash (BCH)
- Tron (TRX)
- Cosmos (ATOM)
- Horizen (ZEN)
Ledger Live uygulamasında henüz bulunmayan kripto paralardan başlıcaları şu şekilde: EOS, Neo, IOTA ve Monero.
Ledger Live uygulamasında bulunan ve bulunmayan tüm kripto paraları bu sayfada ”supported wallets” kısmında bulabilirsiniz: Ledger’ın desteklediği kripto paralar
Ledger Nano X alınır mı?
Ledger, Trezor ile beraber piyasadaki en iyi iki donanım cüzdanı üreticisinden biri.
Ledger Nano X, bluetooth özelliği, güvenliği, cüzdan kapasitesi ve desteklediği coin’ler ile şu an alabileceğiniz en iyi donanım cüzdanlardan bir tanesi.
Kripto paralar ile devamlı ilgileniyorsanız ve yatırım yapıyorsanız, piyasadaki hacklenmeler ve bundan kaynaklanan kayıplar düşünülürse Ledger Nano X satın almak yapabileceğiniz en iyi yatırım olabilir.
Ledger Nano X gibi bir cüzdan ile kripto paralarınızın güvende olduğundan daima emin olabilirsiniz.
Özel anahtar cihazda güvenli bir çip içinde saklandığı için kullandığınız bilgisayarda veya internette tehlikeler olsa bile kripto paralarınız her zaman güvende olacaktır.
Özel anahtarınızı dış tehlikelere açık hale getirmeden Ledger Nano X ile bütün transferlerinizi güvenli bir şekilde yapabilir, Bitcoin ve birçok farklı altcoin’i bir arada tutabilirsiniz.
Ancak yine de özellikle bilgisayarınızın güvenliğine ve indirdiğiniz dosyalara dikkat etmeniz gerekiyor.
Kurtarma anahtarınızın çalınması mümkün olmasa da bilgisayarınıza örneğin sahte Ledger Live uygulaması kurulabilir. Daha sonra sizden kurtarma anahtarınızı girmeniz istenebilir.
Kurtarma anahtarınızı tek girebileceğiniz yer cihazınız. Bunun dışında Ledger Live uygulaması dahil kurtarma anahtarını hiçbir yere girmemelisiniz.
Ayrıca cüzdanı MetaMask’e bağlayarak veya doğrudan birçok merkezi olmayan uygulama ile kullanabilirsiniz.
Ledger Nano X’i doğrudan Ledger’ın resmi sitesinden satın alabilirsiniz. Ledger Nano X’in fiyatı şu an 4499 TL, kargo ise ücretsiz.
Ledger Nano X vs Ledger Nano S & S Plus
Ledger Nano X, Ledger Nano S‘e göre çok daha gelişmiş bir donanım cüzdan.
Eğer Ledger Nano X sizin bütçenizin çok dışına çıkmıyorsa mutlaka Ledger Nano X’i tercih etmelisiniz. Bunun birkaç nedeni var.
Ledger Nano X öncelikle Ledger Nano S’e oranla 6 kat daha fazla cihaz kapasitesine sahip dolayısıyla fazla kripto para depolama konusunda sorun yaşamayacaksınız.
Ayrıca Ledger Nano X’i bluetooth bağlantısı ile bilgisayarınıza gerek duymadan telefona kuracağınız uygulama ile her yerde kullanabilirsiniz.
Eğer en fazla 5-6 kripto para tutacaksanız ve bluetooth gibi özellikler ile ilgilenmiyorsanız Ledger Nano S‘i tercih edebilirsiniz.
Ancak Ledger Nano S kapasite sorunu nedeniyle gerçekten can sıkıcı olabilir. Dolayısıyla Nano X’i aldığınızda aradaki fiyat farkına gerçekten değecektir.
Güvenlik açısından iki cüzdan da benzer düzeyde güvenli diyebiliriz.
Ayrıca Ledger Nano S almanız mümkün olmayabilir çünkü cihazın üretimi durduruldu ve sadece son 10.000 adet final sürüm piyasaya sürüldü.
Bunun yerine Ledger Nano S Plus tercih edebilirsiniz.
Ledger Nano X ve Ledger Nano S Plus arasındaki fark ise Ledger Nano X‘in bluetooth özelliğine sahip olması.
Ledger Nano S Plus’ta Nano S’te olduğu gibi cüzdan kapasitesi sorunu bulunmuyor ve Nano X ile aynı miktarda uygulama depolayabiliyor.
Ledger Nano S Plus’ı telefonunuza bağlamak ve telefonunuzdan kullanmak isterseniz ayrıca Ledger OTG kit almalısınız.
Ancak telefonunuz iOS (Apple) ise kablo ile bağlantı mümkün olmadığı için Ledger Nano S Plus yerine Ledger Nano X tercih etmelisiniz.
Ledger Nano X vs Trezor Model T
Kısaca özetlemek gerekirse eğer dokunmatik ekrana sahip ve açık kaynak kodlu bir donanım cüzdan istiyorsanız Trezor Model T‘yi tercih edebilirsiniz.
Trezor Model T’nin dokunmatik ekranı gerçekten ”cool” bir özellik. Ancak aradaki fiyat farkına değeceğini söylemek mümkün değil.
Trezor cüzdanlarda Ledger’ın aksine herhangi bir kapasite sınırı bulunmuyor.
Aynı anda istediğiniz kadar kripto para tutmak mümkün. Ancak aynı anda 100’den fazla farklı coin (uygulama) tutmayacağınızı varsayarsak bu çok da önemli bir özellik değil.
Sonuç olarak iki cüzdan da gayet güvenli.
Trezor Model T Ledger Nano X’e göre çok daha pahalı bir cihaz.
Ancak Trezor Model T Ledger Nano X’e kıyasla önemli bir özellik sunmuyor. Bu açıdan özellikler ve fiyat açısından Ledger Nano X daha iyi bir seçenek.