Kripto paralar ile ilgilenen kişiler için güvenlik en önemli konulardan biri. Öyle değilse bile öyle olmalı. Bunun birçok nedeni var.
Kripto para piyasasında kullandığınız kripto para borsaları veya yaptığınız işlemler yüzünden sahip olduğunuz coin’lerin büyük bir kısmını hatta tamamını bir anda kaybedebilirsiniz.
İster merkezi isterseniz merkezi olmayan borsaları kullanın, kullandığınız kripto para borsası hacklenebilir veya scam gibi farklı nedenler ile platform üzerindeki veya cüzdanınızdaki coin’leri kaybedebilirsiniz.
Peki kripto para borsaları güvenilir mi? Kripto para borsaları güvenilir ya da güvenilmez olabilir. Ancak kesin olan bir konu şu ki kripto para borsaları kripto para cüzdanı değildir.
Dolayısıyla hangi kripto para borsasını kullanırsanız kullanın kripto paralarınızın büyük kısmını kendinize ait kripto para cüzdanlarında tutmak en mantıklı ve güvenli seçenek.
Bu güne kadar birçok kripto para borsası hacklendi ve milyonlarca dolar değerinde kullanıcılara ait kripto para kaybedildi.
Hacklenen kripto para borsalarının çoğunu daha önce ya hiç duymamışsınızdır ya da kullanmamışsınızdır: VinDAX, Bithub, Gatehub, Coinbin, QuadrigaCX.
Ancak bu güne kadar hacklenen kripto para borsaları arasında birçok kişi tarafından kullanılan popüler borsalar da var: Binance, Poloniex, Cryptopia, Bitfinex, Bithumb ve KuCoin.
Hacklenen kripto para borsalarının listesine bakarsanız çıkarılabilecek sonuç şu: Eğer adı sanı duyulmamış veya piyasaya yeni çıkmış kripto para borsalarını kullanırsanız platformda tuttuğunuz bütün kripto paraları kaybedebilirsiniz.
Binance, KuCoin veya benzeri popüler, birçok kişi tarafından kullanılan kripto para borsalarını kullanırsanız borsa hacklense bile kripto paralarınıza bir şey olmama ihtimali daha yüksek.
Binance gibi büyük, popüler kripto para borsaları genelde bu tür durumlar için ayırdıkları fon ile veya yüksek işlem hacimleri ile zararın üstesinden gelebiliyor.
Bu açıdan global kripto para borsaları arasında Binance gibi bir kripto para borsayı kullanmak her zaman daha avantajlı bir durum.
Peki Binance bir daha hacklenebilir mi? Evet hacklenebilir. Ancak sizin bundan zarar görme olasılığınız diğer borsalara kıyasla çok daha düşük.
Peki bu kripto paralarınızı Binance’te tutabileceğiniz anlamına mı geliyor? Hayır. Kripto para borsaları sürekli değişen, yenilenen, farklı kurallar getirilen platformlar.
Dolayısıyla güvenlik dışında örneğin herhangi bir coin’in delist edilmesi, yatırma adreslerinin değişmesi veya farklı değişiklikler ile de kripto paralarınızı kaybedebilirsiniz.
Bu açıdan aktif olarak alım satım yaptığınız ve devamlı ilgilendiğiniz kripto paraları Binance gibi büyük kripto para borsalarında tutabilirsiniz.
Ancak bir coin’i kripto para borsasında tutmanız için hiçbir gerekçe yoksa donanım cüzdanlar gibi kendinize ait güvenli bir cüzdanda tutmanız çok daha iyi olacaktır.
Sonuç olarak kripto para borsaları güvenilir mi? Çoğu kripto para borsası güvenilir değil. Yani platformda tuttuğunuz kripto paraları kaybedebilirsiniz.
Bu riski büyük ölçüde azaltmak için aşağıdaki maddeleri uygulayabilirsiniz:
- Yeni kurulan veya adı sanı duyulmamış kripto para borsalarını kullanmayın. Belirli bir neden ile kullanmanız gerekiyorsa farklı email adresi ve şifre kullanın, ayrıca işiniz bittikten sonra coin’leri kendinize ait cüzdana çekin.
- Türkiye’deki işlem hacmi düşük veya yeni kurulmuş kripto para borsalarını kullanmayın. BtcTurk, Binance TR ve Paribu gibi işlem hacmi yüksek ve bilinir borsalarda tüm işlerinizi halledebilirsiniz. Özellikle BtcTurk ve Binance TR’de komisyon oranı çok düşük.
- Eğer bir coin’i borsada alıp satmıyorsanız veya staking gibi farklı bir amaçla borsada tutmuyorsanız kendinize ait güvenli bir cüzdana çekin.
- Yatırma ve çekme işlemleri yaparken adresleri, kullanılan ağları (ERC20, BEP20, vs.) ve memo, tag gibi ek bilgileri çok iyi kontrol edin. Bu tür hatalar kripto paralarınızı kaybetmenize neden olabilir.
- Kullandığınız kripto para borsasının duyuru kısmını devamlı takip edin. Aksi takdirde coin’lerin delist edilmesi veya farklı değişiklikler ile zarar görebilirsiniz.
- Giriş yaptığınız sitelere ve email adresinize gönderilen email’lere dikkat edin. Aynı email ve şifreyi her yerde kullanmayın.
- Kullandığınız platform ile ilgili herhangi bir şüpheniz varsa geç olmadan farklı bir platforma geçin. Piyasada birçok alternatif var.
- Yeni kurulan, audit edilmemiş akıllı sözleşmelere sahip merkezi olmayan uygulamaları kullanmayın. Kullanırsanız bile riskleri bilin: Bütün kripto paranızı kaybedebilirsiniz.
- Yeni kurulan, audit edilmemiş veya güvenilir bulmadığınız merkezi olmayan uygulamaları tek kullanımlık cüzdanlar ile kullanın. Daha sonra tüm coin’leri yeni bir cüzdana aktarın. Akıllı sözleşme ile siz ek bir onay vermeden cüzdandaki kripto paralarınız başka bir adrese transfer edilebilir.
Kripto para borsaları genel olarak çok güvenilir değil. Bu yüzden kripto paralarımızı kripto para borsalarında tutmak yerine kendimize ait bir cüzdanda tutmak istiyoruz. Peki kripto para cüzdanları güvenilir mi? En iyi kripto para cüzdanı hangisi?
Kripto para cüzdanları özel anahtarı kullanarak sahip olduğunuz kripto paraları transfer etmenizi sağlayan bir araçtır. Bu açıdan sahip olduğunuz kripto paralar cüzdan veya uygulama içerisinde depolanmaz. Kripto paralarınız blockchain üzerindedir.
Kripto para cüzdanları ise sizin adreslerinizi, kripto para miktarınızı vs. gösteren ve özel anahtar ile harcama yapmanızı sağlayan birer uygulamadır. Kripto para cüzdanlarının güvenliği ise özel anahtarı nasıl koruduğuna bağlıdır.
Kripto para cüzdanlarının nasıl çalıştığını tam olarak anlamak için kripto para cüzdanı nedir adlı detaylı içeriğe göz atabilirsiniz.
Eğer sahip olduğunuz kripto paraların değeri 1000 TL gibi bir rakamın altında ise kripto paralarınızı MetaMask, Electrum, Coinomi ve Trust Wallet gibi cüzdanlarda tutabilirsiniz.
Kelimelerden oluşan kurtarma anahtarınızı veya özel anahtarı ise bilgisayar veye telefon yerine bir kağıt parçası gibi internet ile ilişkisi olmayan ortamlarda tutmalısınız.
Kripto paralar ile ilgilenen birçok kişinin tuttuğu kripto paranın değeri 1000 TL’nin üzerindedir. Bu durumda mutlaka bir donanım cüzdan kullanmalısınız. Donanım cüzdanlarda özel anahtar, cihazda özel bir çip içerisinde saklandığı için özel anahtarınıza erişilmesi mümkün değil.
Kullandığınız bilgisayarda veya internette ne tür tehlikeler olursa olsun donanım cüzdanla işlem yaparken saldırganların yazılımsal olarak özel anahtara erişmesi teknik olarak mümkün değil. Hatta fiziksel olarak cihazınıza erişimi olan birinin bile özel anahtarınıza erişmesi mümkün değil.
Bu sadece Ledger cüzdanlar da geçerli. Trezor cüzdanlarda fiziksel olarak özel anahtara ulaşmak mümkün. Ancak bu çok ciddi teknik bilgi ve donanım gerektiren bir yöntem dolayısıyla pratikte gerçekleşmesi mümkün değil.
Kısacası bir donanım cüzdana sahip olmanın mantığı şu şekilde açıklanabilir: İnternet üzerindeki tehlikeler ve açıklar devamlı geliştiği ve yenilendiği için masaüstü, mobil ve tarayıcı cüzdanları kullanan kişiler daima tehlike altında.
Dolayısıyla bu tür kripto para cüzdanlarını kullanırken güvende olduğunuzdan daima emin olmanız mümkün değil.
Hiç beklemediğiniz bir anda birçok farklı nedenle kripto paralarınızı kaybedebilirsiniz. Ancak eğer donanım cüzdanınız varsa daima güvende olduğunuzdan emin olmanız gerekmiyor çünkü özel anahtarınıza erişilmesi mümkün değil.
Peki en iyi donanım cüzdan hangisi? Şu an piyasadaki en popüler donanım cüzdanlar Ledger ve Trezor’a ait. Bu cüzdanlar arasında fiyat ve özellik açısından şu an alınabilecek en iyi cihaz Ledger Nano X.
Ledger Nano X hem fiyat açısından Trezor’un yeni nesil cüzdanı Trezor Model T’den daha ucuz. Hem de bluetooth, batarya ve kapasite gibi sahip olduğu özellik açısından en iyi seçenek.
Ledger Nano X incelemesi ve donanım cüzdanlar ile ilgili daha ayrıntılı bilgi için aşağıdaki içeriklere göz atabilirsiniz:
