Bitcoin’e yatırım yapmak aslında çok basit. Bitcoin yatırımı yapmak için teknik bilgilere ihtiyacınız yok. Aynı şekilde yüksek komisyon ödemeniz de gerekmiyor.
Bitcoin’e para yatırmak için ihtiyacınız olan ilk şey güvenilir bir kripto para sitesi. Kripto para almak için kullanabileceğiniz farklı platformlar mevcut.
Bunlar arasında en çok kullanılan platformlar kripto para borsaları. Ayrıca banka ödemesi veya nakit para ile direkt şahıslardan Bitcoin alabileceğiniz P2P platformlar da mevcut. Kredi kartı ile de Bitcoin ve diğer kripto paralar alınabiliyor.
Ancak P2P platformlar ve kredi kartı ile yapılan işlemlerde komisyon oranı ve fiyat farkı oldukça yüksek oluyor. Bundan dolayı kripto para yatırımı yapmak için en iyi yöntem kripto para borsalarını kullanmak.
Borsa deyince kafanız karışabilir. Ancak kripto para borsaları hisse senetlerinin alındığı borsalardan çok daha farklı. Kripto para borsalarını kullanmak ve hesap açma işlemi çok kolay. Ayrıca kripto para borsaları 7/24 açık. Yani istediğiniz her zaman kripto para alıp satabilirsiniz.
Bitcoin’e ve diğer kripto paralara yatırım yapmak için ilk yapmanız gereken güvenilir, işlem hacmi yüksek ve komisyon oranı düşük bir kripto para borsasına üye olmak.
Türkiye’de birçok kripto para borsası bulunuyor. Ancak birçok borsada düzgün işlem yapmanız mümkün değil. Çünkü işlem hacmi düşük dolayısıyla iyi fiyatlardan alım satım yapamazsınız. Ayrıca para yatırma ve çekme işlemleri yavaş olabiliyor.
Türkiye’de şu an en çok kullanılan ve en sorunsuz çalışan kripto para borsaları: Paribu, Binance TR ve BtcTurk. Bu borsalarda işlem hacmi çok yüksek. Ayrıca para yatırma ve çekme işlemleri hızlı bir şekilde gerçekleşiyor.
Bu borsalarda piyasa yapıcı ve piyasa alıcı işlemler için komisyon oranları aşağıdaki şekilde. Borsalarda piyasa yapıcı ve piyasa alıcı işlemin ne olduğu ile ilgili bilgiyi daha önce hazırladığımız rehberde bulabilirsiniz.
- Paribu: %0.25-%0.35 (Piyasa yapıcı/piyasa alıcı)
- Binance TR: %0.09 (%10 komisyon indirimi ile %0.09) (Piyasa yapıcı ve piyasa alıcı komisyon oranı aynı)
- BtcTurk: %0.10-%0.18 (Piyasa yapıcı/piyasa alıcı)
Örneğin bu borsalara üye olup hesabınıza 2000 TL yatırdınız. 2000 TL ile Bitcoin veya başka bir kripto para aldığınızda kesilecek komisyonlar aşağıdaki şekilde olacaktır:
- Paribu: İşlem piyasa yapıcı ise 5 TL (2000/100×0.25), piyasa alıcı ise 7 TL (2000/100×0.35)
- Binance TR: 1.8 TL (2000/100×0.09)
- BtcTurk: İşlem piyasa yapıcı ise 2 TL (2000/100×0.10), piyasa alıcı ise 3.6 TL (2000/100×0.18)
Peki kripto para alımı nasıl yapılır? Bunun için ilk yapmanız gereken yukarıdaki kripto para borsasından birine üye olup hesabınızı doğrulamak.
Düşük komisyon ödemek için Binance TR veya BtcTurk’ü kullanmanız önerilir. Paribu’da yukarıda gördüğünüz gibi komisyon oranları daha yüksek.
Bütün kripto para borsalarında üye olduktan sonra para yatırmak için kimlik bilgileriniz ile hesap doğrulama işlemini yapmanız gerekiyor. Kripto para borsaları illegal amaçlarla kullanımı önlemek için kimlik doğrulaması gerektiriyor.
Güvenilir bir kripto para borsası kullandığınız sürece bu konuda endişelenmenize gerek yok. Bütün borsalar kimlik doğrulama işlemini uyguluyor. Bilgileriniz şifreli olarak saklanıyor ve üçüncü kişiler ile paylaşılmıyor.
Binance TR veya BtcTurk hesabı açma, kimlik doğrulama ve para yatırma gibi işlemler için bilmeniz gereken bütün konuları ele aldığımız aşağıdaki iki rehbere göz atabilirsiniz:
Kripto para borsalarında hesap doğrulama işleminden sonra çoğunlukla günde 1 milyon TL, ayda ise 5 milyon TL’ye kadar para yatırabilirsiniz. Bu borsaya göre değişebilir. Ancak genellikle bu şekilde.
Yukarıdaki borsalarda herhangi bir minimum para yatırma limiti bulunmuyor. Ancak platformdan aldığınız kripto paraları başka bir borsaya veya kendinize ait bir kripto para cüzdanına çekmek isterseniz minimum kripto para çekim limitleri bulunuyor.
Ya da örneğin alım satım işlemi yapmak istediğinizde işlem tutarının 10 TL gibi belirli bir miktardan büyük olması gerekiyor. Dolayısıyla en az 100 TL yatırırsanız tüm işlemleri sorun olmadan yapabilirsiniz.
Kripto para borsaları genellikle birden fazla banka ile çalışıyor. Örneğin kullandığınız borsanın Akbank hesabı varsa ve sizin de Akbank hesabınız varsa hesabınıza 7/24 havale işlemi ile para yatırabilirsiniz.
Eğer başka bir banka kullanıyorsanız yine para yatırabilirsiniz. Ancak aynen banka işlemlerinde olduğu gibi işlem EFT olduğu için para transferiniz hafta içi mesai saatleri içerisinde gerçekleşecektir.
Kripto para borsalarının kullanımı, al sat işlemleri ve komisyon oranlarının mantığı ile ilgili detaylı bilgiler için aşağıdaki iki rehbere göz atabilirsiniz:
Bitcoin yatırımı yapacaklara tavsiyeler
Alım satım işlemleri, kripto para cüzdanları ve güvenlik gibi konularda tavsiyelere geçmeden önce anlaşılır bir şekilde Bitcoin’in ne olduğunu açıklayalım.
Bitcoin nedir?
Bitcoin’i aynen altın gibi yatırım veya değer saklama amaçlı kullanabileceğiniz dijital bir varlık olarak görebilirsiniz. Ayrıca Bitcoin’i ödeme almak veya başka bir kişiye para transfer etmek için de kullanabilirsiniz.
Normal para birimleri enflasyondan dolayı değer kaybediyor. Bitcoin ve altın gibi varlıklar ise hem paranızın değer kaybetmesini önlemek için hem de yatırım amaçlı kullanılabilecek daha kıt ve daha güvenli varlıklar.
Teknik olarak açıklarsak Bitcoin; açık kaynak kodlu, merkezi olmayan ve herhangi bir kuruma veya ülkeye bağımlı olmayan bir ödeme ağı ve kripto para birimi.
Bu açıdan Bitcoin’i hisse senedi veya dolar gibi bir para biriminden ziyade daha çok altın gibi görebilirsiniz. Hisse senetlerinin değeri belirli bir şirkete bağlı. Dolar ve TL gibi para birimlerinin değeri ise merkez bankalarına ve ülkelere bağımlı.
Altın ve Bitcoin gibi varlıklar ise belirli bir şirkete veya ülkeye bağımlı değil. Bunun yerine bu tür varlıklar herkes tarafından kullanılabilecek, daha global varlıklar.
Bitcoin ile ilgili daha ayrıntılı bilgi için Bitcoin ile ilgili bilinmesi gereken konuları ele aldığımız içeriğe göz atabilirsiniz.
Altcoin nedir?
Bitcoin dışındaki tüm kripto paralar ”altcoin” yani alternatif coin olarak adlandırılıyor. Ancak bu sadece bir terim ve çok bir şey ifade etmiyor.
Şu an piyasadaki çoğu kripto para kullanım ve oluşturulma amacı olarak Bitcoin’den çok daha farklı ve Bitcoin’e rakip bir kripto para olarak görülmüyor.
Piyasadaki diğer çoğu kripto para birimi ICO (kripto para piyasaya sürme yöntemi) ile belirli bir şirket tarafından piyasaya sürülüyor.
Altcoin’ler belirli bir şirket tarafından piyasaya sürüldüğü için çoğu altcoin’i Bitcoin’e kıyasla daha çok hisse senedi gibi görebilirsiniz. Ancak altcoin’ler temettü dağıtmıyor veya şirkette herhangi bir payı temsil etmiyor.
Genellikle Bitcoin dışındaki çoğu kripto para belirli bir şirket tarafından blockchain tabanlı bir projeyi fonlamak için piyasaya sürülüyor. Kripto paranın ise blockchain tabanlı proje ile ilgili çeşitli kullanım amaçları bulunuyor.
Bu açıdan altcoin’ler Bitcoin’e kıyasla genellikle merkezi ve daha riskli kripto paralar. Yeni başlayan bir kullanıcının daha çok Bitcoin ve Ethereum gibi piyasadaki büyük kripto paralara yatırım yapması daha güvenilir olacaktır.
Al sat yaparak para kazanmak
Kripto para borsasına üye olup, hesabınıza para yatırdıktan sonra farklı yöntemler ile kripto paralardan para kazanabilirsiniz.
Örneğin belirli bir fiyattan Bitcoin, Ethereum veya başka bir kripto para alıp daha sonra bu kripto paraları devamlı al sat işlemi yapmadan uzun vadeli tutabilirsiniz.
Bu şekilde al sat işlemleri (trading) yapmadan kripto paraların değer kazanması ile sizde otomatik olarak para kazanırsınız.
Bunun yerine kısa vadeli fiyat değişimlerinden para kazanmak için devamlı olarak al sat (trading) yapabilirsiniz. Ancak bunun için zaman, tecrübe ve teknik analiz bilgisine ihtiyacınız var.
Eğer kripto para piyasası ve teknik analiz ile ilgili üst düzey bilginiz yoksa sadece kripto paraları tutarak devamlı al sat yapmaya kıyasla daha fazla para kazanabilirsiniz.
Burada özellikle dikkat etmeniz gereken başka bir konu var. Örneğin diyelim Bitcoin 20.000 dolar iken 5000 dolar paranız ile 0.25 Bitcoin aldınız. Daha sonra devamlı al sat yapmaya başladınız.
Eğer trading işleminde başarılı değilseniz büyük ihtimal sahip olduğunuz Bitcoin miktarını artırmanız mümkün olmayacaktır. Bunun yerine örneğin sahip olduğunuz Bitcoin azalarak 0.24 Bitcoin gibi daha az bir miktara düşebilir.
Ancak aynı zaman da Bitcoin de değer kazanıyor olabilir. Yani Bitcoin miktarınız azalsa bile daha fazla paraya sahip olabilirsiniz. Örneğin Bitcoin 22.000 dolara yükselmiş ise paranız 0.24×22000’den 5280 dolar olacaktır.
Ancak hiçbir al sat işlemi yapmayıp sadece aldığınız Bitcoin’i tutsaydınız 0.25×22000’den 5500 dolar paranız olacaktı. Dolayısıyla al sat işlemlerinde asıl baz almanız gereken sahip olduğunuz kripto paranın miktarını artırıp artıramadığınız.
Ayrıca al sat yaptığınızda devamlı komisyon kesilecek dolayısıyla kar miktarınızın burada belirttiğimizden daha az olacaktır. Bu açıdan komisyon oranı düşük bir borsa kullanmak gerekiyor.
Eğer devamlı al sat yapmak istiyorsanız paranız ile ilk başta aldığınız kripto para miktarını kaydedin. Daha sonra örneğin 1-2 ay sonra al sat yapmanın mı yoksa sadece tutmanın mı daha karlı olabileceğini hesaplayabilirsiniz.
Türkiye’deki kripto para borsalarında çok fazla kripto para bulunmuyor. Bunun yerine Binance hesabı açarak yüzlerce farklı kripto para ile işlem yapabilirsiniz. Binance’te komisyon oranı %0.10. Ancak %45 komisyon indirimli hesap açarak çok daha düşük komisyon ödeyerek işlem yapabilirsiniz.
Binance’e bankadan Türk Lirası yatırmak mümkün değil. Eğer Binance’in Türkiye’de kurduğu Binance TR borsasını kullanıyorsanız Binance TR’den Türk Lirası ile aldığınız kripto paraları Binance hesabınıza hiçbir transfer ücreti ödemeden aktarabilirsiniz.
2021 için alınabilecek en iyi kripto paralar ve %45 komisyon indirimli Binance hesabı açmak için aşağıdaki içerikleri ziyaret edin:
Kripto para cüzdanı nedir?
Bitcoin aşağıdaki gibi harf ve rakamlardan oluşan Bitcoin adreslerinde saklanıyor. Bu adresi banka hesabınızın IBAN bilgisi gibi görebilirsiniz.
Örnek Bitcoin adresi (halka açık anahtar): 1DwYTDzT3Y7jCzK2pYi187L8rBzKjPxb1Z
Örneğin kullandığınız borsaya Bitcoin yatırmak isterseniz buna benzer borsa tarafından kontrol edilen bir adrese Bitcoin göndermeniz gerekecek. Aynı şekilde bir kripto para cüzdanı kullanarak borsadan aldığınız Bitcoin’leri size ait olan bir adrese de çekebilirsiniz.
Bu adresler ve transfer bilgileri halka açık, değiştirilmesi mümkün olmayan ”blockchain” olarak adlandırılan bir dijital veri tabanında saklanıyor.
Sahip olduğunuz Bitcoin’leri harcamak için ise özel anahtara ihtiyacınız var. Özel anahtarı banka hesabınızın şifresi gibi değerlendirebilirsiniz. Özel anahtara sahip olan herkes Bitcoin’leri başka adrese transfer edebilir.
Yukarıdaki Bitcoin adresinin özel anahtarı: KyzznmwqRAUmHRDDTmgp6jtybfpjK25wunaoBUhzxEbNa8aTHRwm
Kripto para borsalarında borsalar her kullanıcı için özel bir Bitcoin yatırma adresi oluşturuyor. Ancak bu adreslerin özel anahtarı borsada bulunuyor. Yani kripto paranın kontrolü borsada.
Birçok kripto para borsası geçmişte siber saldırıya uğradı ve kullanıcıların kripto paralarını kaybetti. Ancak piyasadaki bilinen ve güvenilir kripto para borsalarını kullanırsanız sorun yaşama ihtimaliniz oldukça düşük.
Eğer Binance TR, Paribu veya BtcTurk gibi büyük borsaları kullanıyorsanız oluşabilecek bu gibi durumlardan zarar görme ihtimaliniz daha düşük. Çünkü borsalar kullanıcı kaybetmemek için zararı kendi karşılayacaktır.
Örneğin Binance TR‘de bu gibi durumlarda zararı karşılamak için SAFU adında bir kripto para sigorta fonu bulunuyor. Bu şekilde kullanıcıların kripto paraları güvence altında. Paribu ve BtcTurk’te ise böyle bir uygulama bulunmuyor.
Peki kripto para cüzdanı nedir? Kripto para cüzdanları, Bitcoin ve diğer kripto paralar için kendinize ait adres oluşturabileceğiniz, kripto paralarınızı yönetebileceğiniz ve transfer edebileceğiniz uygulamalar.
Kripto paraları kripto para cüzdanında veya borsada tutmanın arasındaki fark şu şekilde: Kripto para cüzdanlarında özel anahtara sadece siz sahipsiniz dolayısıyla kripto paralarınızın kontrolü tamamen sizin elinizde.
Borsalarda ise özel anahtarın kontrolü borsada bulunuyor. Dolayısıyla kripto paralarınızın güvenliği açısından borsaya güvenmek zorundasınız.
Piyasada tarayıcıda, masaüstünde veya mobilde kullanabileceğiniz birçok farklı kripto para cüzdanı bulunuyor. Eğer yeni başlıyorsanız Trust Wallet veya Coinomi gibi bir mobil cüzdan kullanabilirsiniz.
Bu cüzdanlarda aynı anda birçok farklı kripto parayı tutabilirsiniz. Saklamanız gereken özel anahtar ise 12 veya 24 kelimeden oluşuyor. Her kripto para için farklı bir özel anahtar tutulması gerekmiyor.
Sadece Bitcoin tutmak isterseniz masaüstünde kullanabileceğiniz Electrum’u kullanabilirsiniz. Ethereum ve Ethereum zincirinde bulunan ERC-20 token’ler için ise tarayıcı cüzdanı olan MetaMask‘i kullanabilirsiniz.
Yeni başladıysanız ve kripto paralar ile ilgili konularda herhangi bir bilginiz yoksa veya size karmaşık geliyorsa kripto para cüzdanlarını kullanmanıza gerek yok.
Başta da değindiğimiz gibi kripto para yatırımı yapmak çok basit ve herhangi bir teknik bilgiye ihtiyacınız yok. Güvenilir borsaları kullandığınız sürece herhangi bir sıkıntı yaşama ihtimaliniz oldukça düşük.
Kripto para borsasında tuttuğunuz kripto paralarınızın küçük bir miktarını kullandığınız kripto para cüzdanına çekerek cüzdanların kullanımını öğrenebilir ve transfer işlemlerini tecrübe edebilirsiniz.
Kripto para cüzdanları ile ilgili daha ayrıntılı bilgi için kripto para cüzdanları ile ilgili hazırladığımız rehbere göz atabilirsiniz:
Güvenlik
Kullandığınız kripto para borsasında hesabınızın güvenliğini sağlamak için yapmanız gerekenler çok basit. İlk yapmanız gereken güçlü bir şifre kullanmak. Sadece borsa hesabınıza özel bir şifre kullanırsanız daha güvenli olacaktır.
Ayrıca email adresinize gelen email’lere dikkat etmeniz gerekiyor. Sanki borsadan geliyormuş gibi gözüken sahte email’ler ile size ait bilgiler ele geçirilebilir. Bu tür saldırılar ”phishing” saldırısı olarak adlandırılıyor.
Kullandığınız kripto para borsasına girdiğinizde site adresinin doğru olup olmadığını kontrol edin. Genellikle sahte sitelerde tek bir harf farklı olabiliyor (örneğin Binance- veya trrbinance gibi). Ayrıca kilit işareti ile bağlantının güvenli olup olmadığına da dikkat edin.
İsterseniz kullandığınız borsanın adresini direkt tarayıcınıza da kaydedebilirsiniz. Hesap güvenliğinizi sağlamak için yapmanız gereken en önemli şey iki aşamalı doğrulamayı etkinleştirmek.
Google Authenticator veya SMS ile iki aşamalı doğrulamayı etkinleştirebilirsiniz. Bu şekilde hesabınıza girmek için şifreye ek olarak SMS ile veya Google Authenticator ile ikinci bir şifreyi de girmeniz gerekecek.
Bu hesabınızın hacklenme riskini oldukça düşürecektir. İki aşamalı doğrulama için Google Authenticator kullanmak daha güvenli. Çünkü kimlik bilgileriniz ile SIM kartınız kopyalanabilir. Bu şekilde saldırganlar size gelen SMS’lere ulaşabilir.
Ayrıca kullandığınız kripto para borsasından kripto para çekerken veya kripto para yatırırken adresleri doğru ve eksiksiz bir şekilde girdiğinize dikkat etmeniz gerekiyor.
Örneğin bazı kripto paralar için memo veya tag gibi ek bilgiler girmeniz isteniyor. Ayrıca borsanın ERC20, BEP20 vs. gibi hangi ağı kullandığına da dikkat etmeniz gerekiyor. Çoğu borsa BEP20 ağını desteklemiyor dolayısıyla kripto paraları BEP20 olarak çekerseniz kripto paralarınızı kaybedebilirsiniz.
Kripto para cüzdanı kullanıyorsanız tek yapmanız gereken özel anahtarı internet ile bağlantısı olmayan bir ortamda saklamak. Örneğin özel anahtarınızı bir kağıda yazarak güvenli bir yerde saklayabilirsiniz. Ayrıca özel anahtarın şifreli formu olan UTC/JSON dosyasını veya .dat dosyasını USB belleklerde saklayabilirsiniz.
Ayrıca farklı yedekler oluşturarak özel anahtarı sakladığınız kağıdın veya belleğin kaybolma riskini önlemeniz gerekiyor. Eğer özel anahtarı bilgisayarda veya telefonda saklarsanız saldırganların zararlı yazılımlar veya başka şekilde özel anahtarınıza erişme ihtimali artacaktır.
