Kripto paralar ile çok para kazanabileceğiniz gibi çok para da kaybedebilirsiniz. Hem de bu birkaç gün gibi çok kısa sürede bile olabilir.
Kripto para piyasası genel olarak birçok yönden çok riskli bir piyasa. Bu açıdan kripto paralara yatırım yaparken dikkat etmeniz gereken farklı birçok konu bulunuyor.
Bitcoin veya diğer kripto paralara yatırım yapmak için ilk yapmanız gereken bir kripto para borsasında hesap açmak.
Dolayısıyla ilk olarak kullanacağınız kripto para borsasını seçerken nelere dikkat etmeniz gerektiğini bilmeniz gerekiyor.
Kripto para borsaları
İşlem hacmi / likidite
Kullanacağınız kripto para borsasında ilk bakmanız gereken şey işlem hacmi / likidite. Kripto para borsasında kullanıcı sayısı ve işlem hacmi yüksek değilse alım satım fiyatları arasında çok fark olabilir.
Ayrıca emir defterinde bulunan kripto para / TL miktarı daha az olacağı için büyük bir işlem yapmak istediğinizde fiyatta büyük değişim olabilir.
Ya da belirlediğiniz bir fiyattan alım satım emri girdiğinizde emrin gerçekleşmesi için uzun süre beklemeniz gerekebilir.
Ancak kripto para borsalarında belirtilen işlem hacmi yanıltıcı olabilir. Örneğin bazı borsalarda kullanıcı sayısı az olsa da sahte hacim ile işlem hacmi yüksekmiş gibi gösterilebiliyor.
Türkiye’de işlem hacmi bakımından kullanabileceğiniz en iyi kripto para borsaları BtcTurk, Paribu ve Binance TR.
Global kripto para borsaları arasında ise hem işlem hacmi hem de komisyon açısından en iyi kripto para borsası açık ara Binance.
CoinMarketCap‘te arama kısmında borsayı arayarak veya kripto paralarda ”market” kısmından farklı borsalardaki işlem hacmi / likidite durumuna bakabilirsiniz.
Güvenlik
Kullanacağınız kripto para borsasında birçok farklı sorun yaşayabilirsiniz.
Örneğin platformdaki sorunlardan dolayı emir girerken hata alabilirsiniz, uygulama çökebilir veya yatırma/çekme işlemlerinde sorun yaşayabilirsiniz.
Ancak bunlardan daha da önemlisi kullanacağınız kripto para borsasının hacklenme riski.
Yani kripto para borsası herhangi bir siber saldırı / güvenlik açığı nedeniyle kullanıcılara ait kripto paraların bir kısmını kaybedebilir.
Bu tür durumlar genellikle üç farklı şekilde sonuçlanıyor:
- Borsa zararı karşılayamıyor ve kullanıcılar kripto paralarını kaybediyor.
- Borsa zararı kendi karşılıyor, kullanıcıların kripto paralarına bir şey olmuyor.
- Kullanıcıların zararının karşılanacağı belirtiliyor ancak bu durum aylar/yıllar alıyor.
Bu tür durumlar oldukça korkutucu görünse de kripto paralarınızı korumak için yapmanız gerekenler çok basit.
Öncelikle adı sanı duyulmamış, güven vermeyen kripto para borsalarını kullanmayın. Ayrıca aldığınız kripto paraların hepsini borsada tutmak yerine kendinize ait kripto para cüzdanlarına çekebilirsiniz.
Kripto paralarınızı kendinize ait cüzdanlarda saklamak için Ledger Nano X gibi bir donanım cüzdan veya masaüstü / mobil kripto para cüzdanları kullanabilirsiniz.
Kripto paralarınızın güvence altında olduğu bir kripto para borsası kullanmak isterseniz Binance ve Binance’in Türkiye’de kurduğu Binance TR‘yi kullanabilirsiniz.
Binance elde ettiği komisyon gelirlerinin bir kısmını SAFU isimli fonda biriktiriyor. Platformda herhangi bir şekilde kayıp oluşursa zarar bu fondan karşılanıyor.
Komisyon
Herhangi bir kripto para borsasına üye olup yatırdığınız para ile kripto para alım satım işlemi yaptığınızda komisyon kesilecek.
Her işlem yaptığınızda işlem büyüklüğü üzerinden komisyon kesiliyor. Örneğin 2000 TL ile Bitcoin alırsanız ve komisyon oranı %0.20 ise 2000/100×0.20’den 4 TL komisyon kesilir.
Bu yüzden özellikle sık sık işlem yapıyorsanız kullandığınız kripto para borsasındaki komisyon oranları önem arz eden bir konu.
Türkiye’de komisyon oranı en düşük iki borsa Binance TR ve BtcTurk. Binance TR’de %10 komisyon indirimli hesap açarak %0.09 komisyon oranından işlem yapabilirsiniz.
Bu da BtcTurk’teki TRY işlem çiftlerindeki komisyon oranlarından (%0.10 / %0.18) daha düşük bir komisyon oranı.
Global kripto para borsaları arasında ise Binance en düşük komisyon oranına sahip. Binance’te komisyon oranı %0.10’dan başlıyor.
Ancak %20+%25 komisyon indirimli şekilde %0.06 komisyon oranından işlem yapabilirsiniz.
Kripto para alırken dikkat edilmesi gerekenler
Öncelikle kripto para alım satımı yapmak için iki farklı kripto para borsasında hesabınız olsun.
Örneğin Türkiye’de BtcTurk’ü kullanıyorsanız ayrıca global kripto para borsaları arasında Binance hesabınız da olsun.
Ya da Binance TR veya Paribu’yu kullanıyorsanız ayrıca Binance hesabınızın olması da faydalı olacaktır. Aşağıdaki şekilde hem yerli hem de global borsalarda hesabınız olmalı:
- Binance TR ve Binance
- Paribu ve Binance
- BtcTurk ve Binance
Piyasaya yeni çıkan özellikle gelecek vadeden altcoin’ler Binance’te listeleniyor. Binance’te ayrıca alıp satabileceğiniz yüzlerce altcoin ve bir o kadar da farklı işlem çifti (TRY, BTC, USDT, USDC, EUR, vs.) bulunuyor.
Binance hesabınızdaki yatırma adreslerine Türkiye’deki kullandığınız borsadan kripto para transferi yapabilir ve yüzlerce farklı altcoin ile işlem yapmaya başlayabilirsiniz.
Hangi kripto parayı almalıyım?
Örneğin diyelim 20.000 TL paranız var ve kripto para alarak fiyat değişiminden para kazanmak istiyorsunuz.
Hangi kripto parayı almak isterseniz isteyin 20.000 TL’yi tek bir kripto paraya yatırırsanız gereksiz yere fazla risk almış olursunuz.
20.000 TL ile 10 farklı kripto para da almanız gerekmiyor. Ancak en azından 2-3 farklı kripto para seçip onlara yatırım yapmak riski dağıtmak açısından daha mantıklı bir karar olacaktır.
Tek bir kripto paraya yatırım yapıp paramı 10’a katlayabilir miyim?
Evet bu mümkün. Ancak kısa sürede yukarı yönlü yüksek fiyat değişimi yaşayan kripto paralar aynı şekilde çok büyük düşüşler de yaşayabilir.
Ayrıca bu düşüşler sadece piyasa dinamiğinden ziyade o coin ile ilgili daha önce kestiremeyeceğiniz farklı gelişmeler ile ilgili de olabilir.
Dolayısıyla tüm paranızın kaderini tek bir kripto paraya bağlamak ne getiri açısından ne de risk açısından mantıklı bir tercih değil.
Örneğin diyelim piyasada Dogecoin gibi spekülatif şekilde yükselen bir kripto para olsun ve siz de bu yükselişten para kazanmak istiyorsunuz.
Tüm paranızı Dogecoin’e yatırmak yerine paranızın yarısını Bitcoin ve Ethereum gibi daha güvenilir coin’lere yatırmak sizin için bir koruma mekanizması olabilir.
- DOGE & BTC
- DOGE & ETH
Örneğin DOGE’de yükseliş olursa ancak diğer coin’lerde yükseliş olmazsa kazanan sizsiniz.
DOGE’de düşüş ve BTC / ETH’de yükseliş olursa almak istediğiniz spekülatif coin’deki zarar telafi olacaktır ve kazanan yine sizsiniz.
İki coin’de de düşüş olduğunu düşünürsek yatırım yaptığınız daha güvenilir olan ikinci coin, spekülatif olana kıyasla büyük ihtimalle daha az değer kaybı yaşayacaktır.
Bu açıdan yine spekülatif coin ile oluşacak değer kaybını bir miktar azaltmış olursunuz ve bu durum yine sizin lehinize olur.
2021 ve ilerisi için değerlendirebileceğiniz kripto paralar için aşağıdaki içeriklere göz atabilirsiniz:
Kripto para al sat işlemleri
Kripto para piyasasında trading (al/sat) yaparak para kazanmak risk, stres ve getiri açısından en zorlu ve aslında en maliyetli işlerden biri.
Yükselen bir piyasada devamlı al sat yaparak para kazanabilirsiniz. Ancak burada dikkat etmeniz gereken harcadığınız zaman ve stres gibi diğer faktörlere gerçekten değip değmediği.
Örneğin diyelim 1 ay önce Ethereum 1000 dolardı ve bugün 1500 dolar oldu. Eğer 20.000 TL ile Ethereum alsaydınız bugün 30.000 TL paranız olabilirdi.
Peki 1 ay önce 20.000 TL ile al sat (trading) yapmaya başlasaydınız bugün 30.000 TL paraya ulaşabilir miydiniz? Trading ile piyasadaki mevcut artıştan daha iyi getiri elde etmek çoğu kişi için çok zor bir iş.
Burada ilk önce kendinizi tanımanız gerekiyor. Örneğin yeterli zamanınız var mı? Stresli ve riskli işlemler size göre mi?
Ayrıca trading içinde de birçok farklı tür bulunuyor. Örneğin gün içindeki fiyat değişimlerinden kar elde etmeye çalışabilirsiniz (day trading).
Ya da 1-2 hafta gibi daha uzun vadeli periyotta al sat işlemleri yaparak para kazanmaya çalışabilirsiniz (swing trading).
Temel olarak bilmeniz gereken sık sık al sat yaparak para kazanmaya çalışmak kripto para piyasasındaki en zor iş ve çoğu yeni başlayan kişi için uygun olmayabilir.
Bunun yerine özellikle boğa piyasalarında uzun vadeli yatırım yapmak getiri, risk ve harcayacağınız efor açısından daha mantıklı bir karar olabilir.
Trading ile para kazanmak istiyorsanız aşağıdaki üç konuda kendinizi geliştirmelisiniz:
- Teknik analiz konusunda bilmeniz gereken her şeyi detaylı ve uygulamalı şekilde öğrenin.
- Kripto para piyasasına özel dinamikleri ve trendleri çok iyi tanıyın.
- Kararlı ve istikrarlı olun, para yönetimini çok iyi yapın.
Bunların hepsinin de zaman alacak şeyler olduğunu düşünürsek yeni başlıyorsanız trading konusunda gerçek dışı beklentileriniz olmamalı.
Kripto para piyasasında yaptığınız bütün işlemlerde istikrarlı olmalı ve risk odaklı düşünmelisiniz. Yükselen bir piyasada her türlü para kazanabilirsiniz.
Ancak bu şekilde belirli bir plan çerçevesinde işlemler yapıp, kendinizi geliştirirseniz uzun vadede her zaman kazanırsınız.
Binance, Binance TR ve BitMEX’te nasıl işlem yapabileceğiniz öğrenmek için aşağıdaki rehberlere göz atın:
