Kripto para piyasasında Ethereum’a ek olarak Polygon, Binance Smart Chain ve Avalanche gibi birçok farklı ağ bulunuyor.
Ethereum dışındaki birçok blockchain ağı Ethereum ile uyumlu çalışıyor ve bir Ethereum cüzdanı olan MetaMask ile kullanılabiliyor.
Örneğin MetaMask cüzdanınızda Ethereum, USDT gibi bir kripto para varsa bunu Polygon veya BSC gibi farklı bir ağa aktarmak isteyebilirsiniz.
Aynı şekilde BSC, Polygon, Avalanche ve Arbitrum gibi ağlardan Ethereum gibi diğer ağlara ve ağlar arası aktarımlar yapabilirsiniz.
Bunun için iki farklı yöntem kullanabilirsiniz.
Birincisi MetaMask cüzdanınız ile bridge (köprü) uygulamalarını kullanmak.
Bridge (köprü) uygulamalarının çalışma mantığı
Bridge (köprü) uygulamalarının çalışma mantığı oldukça basit. Örneğin MetaMask cüzdanınızda ERC20 yani Ethereum ağında bulunan USDT var diyelim.
USDT’yi köprü uygulaması ile bir adrese gönderiyorsunuz. Daha sonra MetaMask adresinize Polygon, BSC gibi seçtiğiniz ağ üzerinden aynı miktarda veya komisyon varsa daha az miktarda USDT geliyor.
Burada bu işlemi yapan aracı akıllı sözleşme gibi farklı kişilere/kurumlara güven gerektirmeyen bir kod parçası olabilir ya da köprü uygulamasını aracı bir kurum yönetebilir.
Köprü uygulaması hem akıllı sözleşme olarak çalışabilir hem de yönetim ve güvenlik açısından merkezi unsurlar da barındırabilir.
Daha somut bir şekilde açıklarsak örneğin siz A kişisine diyorsunuz ki bana Ethereum adresini ver sana 200 USDT göndereyim.
Sen de bana Polygon adresinden 200 USDT gönder, benim Polygon ağında USDT’ye ihtiyacım var diyorsunuz.
A kişisi de Ethereum ağındaki sizden gelen USDT’yi aldıktan sonra Polygon ağında bulunan aynı miktardaki USDT’yi adresinize gönderiyor.
Başta dediğimiz gibi Polygon ve BSC gibi birçok ağ Ethereum ile uyumlu. Dolayısıyla MetaMask cüzdanınızdaki aynı adresi hem Ethereum hem de diğer ağlar için kullanabiliyorsunuz.
MetaMask adresinize örneğin BSC ağında bulunan USDT gönderdiyseniz USDT’yi görebilmek için tek yapmanız gereken cüzdana BSC ağını eklemek ve daha sonra USDT’yi custom token olarak eklemek.
Köprü uygulamalarının dezavantajı ise transfer ücretlerinin yüksek olabilmesi ve yeni başlayanlar için işlemlerin daha karışık görünmesi.
Örneğin Ethereum ağında bulunan bir kripto parayı farklı bir ağa aktarmak istiyorsanız ilk olarak bu kripto parayı başka bir adrese göndereceğiniz için yüksek transfer ücreti ödemeniz gerekebilir.
Buna ek olarak köprü uygulamalarında token için transferden önce ilk olarak approve işlemi yapmanız gerekebiliyor. Bu işlem için de yine transfer ücreti ödüyorsunuz.
Ancak örneğin bir köprü uygulaması ile BSC’den Polygon’a veya tam tersi geçiş yapacaksanız iki ağda da transfer ücretleri düşük olduğu için sorun olmayacaktır.
İkinci kullanabileceğiniz daha kolay ve genelde daha masrafsız olan yöntem ise farklı ağa geçiş için kripto para borsalarını kullanmak.
Kripto para borsalarını kullanarak ağlar arası transfer
Örneğin aşağıda görebileceğiniz gibi Binance’ten Ethereum çekerken Ethereum ağına ek olarak şu an BSC ve Arbitrum ağlarını kullanabiliyorsunuz.
BNB Smart Chain ve Arbitrum ağları Ethereum ile uyumlu. Dolayısıyla MetaMask ile de kullanabilir ve adresinize çekim yapabilirsiniz.
Ancak BNB Beacon Chain (BEP2), Ethereum ile uyumlu değil ve bnb1… şeklinde başlayan farklı bir adres formatına sahip.
Bu açıdan MetaMask adresinize BNB Beacon Chain ağında bulunan bir kripto parayı aktaramazsınız. Ancak BSC, Arbitrum veya farklı uyumlu ağlar ile bunu yapabilirsiniz.
Örneğin MetaMask cüzdanınızdaki Ethereum ağındaki ETH’yi BSC ağına geçirmek istiyorsunuz diyelim.
Bu durumda ilk olarak ETH’yi Binance hesabınızdaki ETH yatırma adresinize aktarabilirsiniz.
ETH Binance hesabınıza yattığında Binance’te ETH çekim kısmına gelip MetaMask adresinizi girip BSC ağını seçerek çekim yapabilirsiniz.
Henüz Binance hesabınız yoksa ”K7NL7E8G” kodunu kullanarak ya da doğrudan aşağıdaki butona tıklayarak %20 komisyon indirimli Binance (binance.com) hesabınızı açabilirsiniz:
Binance’i kullanarak özellikle BSC olmak üzere farklı ağları kullanarak MetaMask adresinize kripto para çekimi yapabilirsiniz.
Binance’e ek olarak Binance’in Türkiye’de kurduğu Binance TR‘yi kullanabilirsiniz. Binance TR’de de BSC ve farklı ağlar üzerinden çekim yapmak mümkün.
Binance TR hesabınızı ”B4531124” referans kimliğini kullanarak ya da doğrudan aşağıdaki butona tıklayarak %10 komisyon indirimli (max) şekilde açabilirsiniz:
Aynı mantığı kullanarak kripto para borsaları ile birçok farklı ağ arasında geçiş yapabilirsiniz.
Örneğin Heco ağına geçiş yapmak istiyorsanız cüzdanınızdaki kripto parayı ilk Huobi hesabınıza aktarıp daha sonra çekmek istediğiniz kripto para için mümkünse Heco ağını seçerek geri adresinize çekim yapabilirsiniz.
Bu durumda Huobi’ye yatıracağınız coin için de coin’in bulunduğu ağ yatırma işlemleri için desteklenen ağlar arasında olması gerekiyor.
Örneğin BSC ağında bulunan bir kripto parayı Heco ağına geçirmek istiyor ancak kripto parayı BSC ağı ile Huobi’ye yatıramıyor olabilirsiniz.
Bu durumda kripto parayı ilk olarak Ethereum gibi daha çok kullanılan, Huobi’de de yatırma işleminde desteklenen bir ağa geçirebilirsiniz.
Daha sonra yatırma işleminde desteklenen Ethereum veya başka bir ağda bulunan kripto parayı Huobi’ye aktarıp geri Heco ağı ile adresinize çekebilirsiniz.
Bunlar genel olarak işlemlerin mantığını anlamanız için birer örnek.
Bu tür işlemler yapmadan önce borsalarda belirli bir kripto para için yatırma/çekme işlemlerinde hangi ağların desteklendiğine bakabilirsiniz.
Örneğin bir kripto para için çekim işlemlerinde Binance’te bulunmayan bir ağ KuCoin’de bulunuyor olabilir.
Bu açıdan ağlar arası transfer işlemini KuCoin gibi belirli bir ağı kullanarak çekim yapabileceğiniz bir kripto para borsası aracılığı ile yapabilirsiniz.
Örneğin cüzdanınızda Ethereum ağında MATIC varsa Polygon ağına geçirmek için MATIC coin’i ilk olarak Binance’e aktarıp daha sonra MATIC (Polygon) ağını seçerek adresinize çekebilirsiniz.
Binance’te MATIC için Polygon ağı ile çekim destekleniyor ancak ağda bakım varsa farklı bir kripto para borsasını kullanabilirsiniz.
Burada bilmeniz gereken başka bir konu ise Solana, Tron ve Bitcoin gibi ağlar Ethereum ile uyumlu değil.
Dolayısıyla bu tür farklı ağlar için köprü uygulamaları bulmak daha zor ancak yine de kullanabileceğiniz çeşitli uygulamalar bulunuyor.
Köprü uygulamaları ile ağlar arası transfer
Kripto para piyasasında Ethereum, BSC, Avalanche ve Polygon gibi farklı ağlar için kullanabileceğiniz birçok köprü uygulaması bulunuyor.
Örneğin eski adıyla Anyswap yeni adıyla Multichain olarak geçen bir köprü uygulamasının kullanımına bakalım.
Köprü uygulamalarında ilk önce MetaMask cüzdanınızı ”connect wallet” ve benzeri butonlara tıklayarak uygulamaya bağlamanız gerekiyor.
Connect butonuna tıkladıktan sonra açılan cüzdan seçenekleri arasında MetaMask seçerek cüzdanınıza gelen bildirim ile bağlantı işlemini yapabilirsiniz.
Bağlantı işlemi sadece uygulamanın adresinizdeki bakiyeleri görebilmesini sağlıyor. Herhangi bir transfer işlemi yapabilmek için yine sizin onay vermeniz gerekiyor.
Bağlantı işlemini yapabilmek için ilk önce MetaMask cüzdanınıza giriş yapın ve daha sonra köprü uygulamasını ziyaret edin ya da mevcut sayfayı yenileyin.
Köprü uygulamasının sitesine gittikten sonra cüzdanınıza giriş yaparsanız uygulama cüzdanı görmeyebilir. Bu durumda sayfayı yenilemelisiniz.
Cüzdanınızı uygulamaya bağladığınızda aşağıdaki şekilde görünecektir:
Örneğin Ethereum adresimizdeki USDC’yi BSC ağına transfer etmek istiyorsak aşağıdaki şekilde bir seçim yapabiliriz.
From kısmında cüzdanımızda bulunan kripto parayı ve ağı seçiyoruz (USDC – ETH). To kısmında ise USDC’yi seçip hangi ağa transfer etmek istediğimizi (BSC) seçiyoruz.
Miktar da yukarıda görebileceğiniz gibi 50 USDC olarak seçtik. Minimum miktar 12 USDC olarak altta belirtiliyor.
BSC ağında bizim adresimize gönderilecek USDC için uygulama 0.9 USDC’yi transfer ücreti olarak kesiyor.
USDC gönderilirken transfer ücreti olarak BNB ödenecek ancak uygulama bunu bizden alamadığı için 0.9 USDC kesinti yapıyor.
Biz cüzdanımızdaki USDC’yi göndermek için ise ayrıca transfer ücreti ödeyeceğiz. Bu transferden önce ”approve” işlemi yapmanız gerekiyor.
İlk önce approve işlemi ile uygulamanın cüzdanınızdaki USDC’yi kullanmasına izin veriyorsunuz daha sonra swap işlemi ile transferi tamamlıyorsunuz.
Her iki işlem için de transfer ücreti ödeyeceksiniz. Bu açıdan özellikle Ethereum ağını içeren transfer işlemlerinde başka ağlara geçmek için yüksek ücret ödemeniz gerekebilir.
Aşağıdaki örnekte ise MetaMask cüzdanımızda Polygon ağına geçiş yaptık ve adresimizde MATIC bulunuyor.
Polygon ağında bulunan MATIC coin’imizi Fantom ağına geçirmek için aşağıdaki şekilde bir seçim yapabiliriz:
Swap butonuna tıkladıktan sonra aşağıdaki şekilde işlemi görüp confirm butonuna tıklayıp cüzdanınıza gelecek bildirimi onaylayarak işlemi tamamlayabilirsiniz.
Bu şekilde benzer mantıkla kullanabileceğiniz blockchain’ler arasında birçok farklı köprü uygulamaları bulunuyor.
Ronin Bridge, Avalanche Bridge, cBridge (Celer), Wormhole (Solana için kullanılabilir), PancakeSwap Bridge ve Multichain (Anyswap) bunlardan bazıları olarak sayılabilir.
Bu ve farklı köprü uygulamalarını ihtiyacınıza göre aynen yukarıdaki şekilde kullanabilirsiniz.
Örneğin Wormhole (Portal Token Bridge) uygulaması ile Solana’dan Ethereum, BSC ve Terra gibi ağlara ya da tam tersi geçişler yapabilirsiniz.
Özellikle BSC ağından diğer ağlara ve diğer ağlardan BSC ağına geçiş için PancakeSwap üzerinde trade menüsünde bulabileceğiniz köprü uygulamasını (PancakeSwap Bridge) kullanabilirsiniz.
Örneğin aşağıdaki şekilde bir seçim ile BSC ağında bulunan USDT’yi Ethereum ağına aktarabilirsiniz. Bu tür işlemler yapacağınız zaman transfer (gas) ücreti alt kısımda belirtiliyor.
Köprü uygulamaları ile transfer yapmadan önce transfer ücreti için yeterli miktarda BNB’ye veya farklı ağlar için farklı coin’e sahip olduğunuzdan emin olun.
From ve to kısımlarında istediğiniz seçimi yaptıktan sonra ilk olarak akıllı sözleşmeye izin verme (approve) işlemi ve daha sonra transferi gerçekleştirme işlemini cüzdanınız aracılığı ile yapabilirsiniz.
PancakeSwap Bridge ve diğer uygulamalarda her ağ için her token desteklenmiyor olabilir. Dolayısıyla farklı köprü uygulamaları, borsalar veya alternatif çözümlere bakmalısınız.
Örneğin BSC ağında popüler olmayan bir token var ise bunu ilk için USDT gibi köprü uygulamalarında bulunan bir token ile swap edip daha sonra köprü uygulamasını kullanabilirsiniz.
Köprü uygulamalarını kullanacaksanız ya da kripto para borsalarından farklı ağlarda bulunan kripto paraları MetaMask adresinize çekecekseniz MetaMask’e ağ ve custom token ekleme işlemlerini bilmeniz gerekiyor.
Aşağıdaki rehberlerde MetaMask’e ağ ekleme ve cüzdanda görünmeyen token için custom token ekleme işlemleri ile ilgili detayları bulabilirsiniz:
Örneğin MetaMask’e farklı bir ağ eklemek istiyorsanız Google üzerinde ”BSC MetaMask” gibi ”ağ adı MetaMask” şeklinde arama yaparak ağ ile ilgili bilgilere ulaşabilirsiniz.
Custom token eklemek için ise ”ağ adı explorer” şeklinde örneğin ”Avalanche explorer” aratarak kullandığınız ağ ile ilgili blockchain tarayıcı sitesine gidebilirsiniz.
Blockchain tarayıcı sitelerinde adresinizi aratıp adresinizde bulunan token üstüne tıkladığınızda contract adresi bilgisi karşınıza çıkacaktır.
Ayrıca doğrudan arama kısmında token adını girerek de arama yapabilirsiniz. Ancak birçok farklı token olabileceği için bu şekilde her zaman bulmak mümkün değil.
MetaMask için ise cüzdanda alt kısımda bulunan ”import tokens” seçeneğinden arama yaparak veya contract adresi ile token ekleme yapabilirsiniz.
MetaMask’e ağ ekleme ve custom token ekleme ile ilgili detayları ise görselli bir şekilde anlatımla yukarıdaki içeriklerde bulabilirsiniz.
Güvenlik açısından ise zincirler arası köprü uygulamalarını kullanacaksanız piyasadaki bilinen, pek çok kişi tarafından kullanılan uygulamaları kullanmanız önerilir.
Özellikle yeni kurulmuş ya da hiç bilinmeyen köprü (bridge) veya benzeri uygulamalardan uzak durmanız daha iyi olacaktır.
Kullanacağınız köprü uygulaması ile ilgili bir fikriniz yoksa uygulamanın Twitter gibi sosyal medya sayfalarına bakarak çok kullanılan, popüler bir uygulama olup olmadığını anlayabilirsiniz.
MetaMask ağlar arası transfer ile ilgili soru ve yorumlarınızı aşağıda paylaşabilirsiniz.
